Metodyka obserwacji gwiazd zmiennych

Awatar użytkownika
astrodamian
Posty: 47
Rejestracja: 22 gru 2019, 17:34

Metodyka obserwacji gwiazd zmiennych

Post autor: astrodamian » 25 gru 2019, 14:59

Sposobów na wyznaczanie jasności gwiazd zmiennych obserwowanych wizualnie jest kilka poniżej przedstawię kilka najpopularniejszych. Ocena jasności gwiazdy zmiennej polega na porównaniu zmiennej z dwoma gwiazdami o stałej jasności zwanych gwiazdami porównania. Jedna z nich jest jaśniejsza, a druga słabsza od zmiennej. Dla zwiększenia dokładności dobrze jest przeprowadzić takie porównania z dwoma lub trzema takimi parami. Dla poprawnej oceny jasności konieczne jest zaopatrzenie się w mapki porównania ze znanymi jasnościami gwiazd porównania (o stałych jasnościach w okolicy obserwowanej gwiazdy zmiennej :D

Dokładność pomiaru może wynosić, w zależności od doświadczenia obserwatora i sumienności przeprowadzonej obserwacji, 0.07 - 0.1 magnitudo, co przy amplitudzie zmian jasności gwiazdy większej od 0.5 mag. i odpowiednio dużej liczbie pomiarów, wystarcza na przykład do wyznaczenia momentu ekstremum (maksimum lub minimum) jasności gwiazdy zmiennej.

Stopnie Argelandera

Chcąc skutecznie szacować jasności gwiazd zmiennych musisz nauczyć się oceniać różnice jasności pomiędzy gwiazdami porównania a zmienną a także stosunki tych różnic. Różnice jasności ocenia się najczęściej metodą Argelandera opisaną poniżej. Jeżeli dwie gwiazdy a i b, których różnicę jasności wyznaczasz, wydają ci się zawsze jednakowo jasne, lub jeżeli oceniasz raz jedną, raz drugą nieco jaśniejszą, zapisz a0b. Oznacza to, że gwiazdy a i b są jednakowo jasne. Jeżeli na pierwszy rzut oka gwiazdy a i b wydają ci się jednakowo jasne, jednak przy bliższym oglądaniu i przenoszeniu wzroku raz z a na b, a następnie z b na a, gwiazda a wydaje ci się zawsze lub prawie zawsze zaledwie nieco jaśniejsza od gwiazdy b, zapisz a1b. Oznacza to, że a jest o 1 stopień jaśniejsza od b. Jeżeli przeciwnie, to zapisz b1a, co oznacza, że b jest o 1 stopień jaśniejsza od a. Jeżeli jedna gwiazda wydaje ci się wyraźnie i bez wątpliwości jasniejsza od drugiej, to różnicę przyjmij za dwa stopnie i zapisz a2b, gdy a jest jaśniejsza od b lub b2a, jezeli b jest jaśniejsza od a. Rzucająca się od razu w oczy różnica odpowiada trzem stopniom, co zapiszesz a3b bądź b3a. Ocena a4b (b4a) odpowiada jeszcze większej różnicy. Na pierwszy rzuyt oka metoda stopniowa wydaje się bardzo niedokładna a pojęcie stopnia płynnym. Jednak okazuje się, że wielkość stopnia u obserwatora dość szybko ustala się poniżej 0.1 magnitudo i zachowuje stałą wartość.

Metoda Nijlanda-Błażki-Argelandera

NBA jest najlepiej sprawdzającą sie metodą. Aby ocenić jasność jakiejś gwiazdy: Wybierz dwie gwiazdy porównania o znanej jasności i zbliżonym kolorze, tak by pierwsza (a) była nieco jaśniejsza od badanej gwiazdy (v) a druga (b) nieco od niej słabsza. Wszystkie trzy gwiazdy winny znajdować się w polu widzenia używanego instrumentu. Oceń, która z gwiazd a lub b ma jasność bardziej zbliżoną do do jasności gwiazdy v. Powiedzmy, że była to gwiazda a. Oszacuj metodą Argelandera stopień m różnicy jasności gwiazd a i v. Oszacuj, ile razy (k) różnica pomiędzy gwiazdami v i b jest większa od m. Ocenę tej różnicy oznacz n = km. Ostateczną ocenę zapisz jako amvnb. Na przykład zapis a2v4b oznacza, że różnica jasności pomiędzy gwiazdami v i b była dwukrotnie większa od różnicy pomiędzy gwiazdami a i v. Jasność badanej gwiazdy w wielkościach gwiazdowych obliczamy na podstawie jasności gwiazd porównania a i b z następującego wzoru: v = (an + bm)/(m + n)

Metoda Pickeringa

W tej metodzie: wybierz dwie gwiazdy porównania, z których jedna jest jaśniejsza (np. c) a druga słabsza od zmiennej (np. d). Gwiazdę zmienną oznacz przez v, różnicę jasności między gwiazdami porównania podziel w myśli na 10 równych części, oszacuj ile tych części dzieli gwiazdę c od gwiazdy v lub gwiazdę v od gwiazdy d możliwe oceny: c1v9d, c2v8d,...,c5v5d,...c8v2d, c9v1d Niech jasność gwiazdy c wynosi 6.3 mag a gwiazdy d 7.0 mag. Dla oceny c7v3d jasność gwiazdy zmiennej v wynosi 6.3 + ((7.0 - 6.3)/10)x7 = 6.3 + 0.07x7 = 6.3 + 0.49 = 6.79 = 6.8 mag.

Ćwiczenie oceny jasności Na poniższych mapkach wielkości gwiazdowe gwiazd porównania (w magnitudo) wynoszą: a = 7.1, b = 7.4, c = 7.8, d = 8.1, e = 8.5 Oszacuj metodami NBA i Pickeringa jasności gwiazdy zmiennej v.

przykład A
przyklad A.gif
przyklad A.gif (2.19 KiB) Przejrzano 3692 razy
v1 W przykładzie A gwiazdy porównania a i b są jaśniejsze a gwiazdy c, d i e słabsze od zmiennej v. Gwiazdy porównania e możemy nie brać pod uwagę z powodu zbyt dużej różnicy jasności. Możemy więc wykonać porównania: avc, avd, bvc i bvd. porównanie avc a7v3c - metoda Pickeringa - v = 7.59 a9v3c - metoda NBA - v = 7.62 porównanie avd a5v5d - metoda Pickeringa - v = 7.60 porównanie bvc b6v3c - metoda NBA - v = 7.67 porównanie bvd b4v6d - metoda Pickeringa - v = 7.68 b3v6d - metoda NBA - v = 7.63 Po uśrednieniu i zaokrągleniu do 1 miejsca po przecinku otrzymujemy v = 7.6 mag. Poniżej podane są przykłady do samodzielnego ćwiczenia.

Przykład B
przyklad B.gif
przyklad B.gif (2.21 KiB) Przejrzano 3692 razy
Przykład C
przyklad C.gif
przyklad C.gif (2.16 KiB) Przejrzano 3692 razy
Lornetka DeltaOptical 7x50 Titanium

Awatar użytkownika
Setaarius
Site Admin
Posty: 4289
Rejestracja: 03 wrz 2017, 22:36

Re: Metodyka obserwacji gwiazd zmiennych

Post autor: Setaarius » 26 gru 2019, 16:01

Dzięki za czytelny poradnik.
Nigdy nie zagłębiałem tego tematu.
Widzę, że wymaga to dość trochę doświadczenia, ale z nie najgorszymi rezultatami można próbować samemu podjąć się prób ocen jasności bez zniechęcenia zbyt skomplikowanymi czynnościami.

Awatar użytkownika
Patrix
Site Admin
Posty: 932
Rejestracja: 08 kwie 2019, 08:31

Re: Metodyka obserwacji gwiazd zmiennych

Post autor: Patrix » 26 gru 2019, 16:19

Dobry materiał przedstawiłeś. W sumie, na moje podmiejskie niebo, gdzie jedynie gromady mogę pooglądać, to będzie dobra zabawa
...

Awatar użytkownika
astrodamian
Posty: 47
Rejestracja: 22 gru 2019, 17:34

Re: Metodyka obserwacji gwiazd zmiennych

Post autor: astrodamian » 26 gru 2019, 17:12

Tutaj sobie trzeba generować mapki AAVSO :D :arrow: https://www.aavso.org/apps/vsp/
X24962AUK.jpg
X24962AUK.jpg (78.7 KiB) Przejrzano 3667 razy
Lornetka DeltaOptical 7x50 Titanium

Awatar użytkownika
Setaarius
Site Admin
Posty: 4289
Rejestracja: 03 wrz 2017, 22:36

Re: Metodyka obserwacji gwiazd zmiennych

Post autor: Setaarius » 26 gru 2019, 18:22

Dzięki.
Przypinam temat.

ODPOWIEDZ
meble do salonu klasyczne stylowe meble do salonu i jadalni

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 23 gości