M13 (NGC 6205, Great Globular Cluster in Hercules, The Hercules Globular Cluster, Wielka Gromada Kulista Herkulesa)

[Setaarius]

Jak zaczynać opisy lata to z dużym akcentem zatem najpierw Wielka Gromada Kulista w Herkulesie czyli M13. Okres najlepszej widoczności przypada na prawie całe letnie i zimowe noce. Najwyżej nad horyzontem wznosi się w dniu 26-tego czerwca. Wielkość gwiazdowa wynosi 5,80 mag, a jasność powierzchniowa to około 11,04 mag. Rozmiary gromady dla obserwacji wynoszą 20 minut łuku. Odległość jaka dzieli ją od nas została oszacowana na około 25 tysięcy lat świetlnych. Obiekt znajduje się w gwiazdozbiorze Herkulesa (Hercules). Załączony szkic wykonany na podstawie obserwacji 12 calowym teleskopem. Gromada zawiera około 1 miliona gwiazd. W jej centrum istnieje takie zagęszczenie gwiazd, że jedna od drugiej znajduje się w odległości mniejszej niż dystans Słońce – Saturn. W 1974 z radioteleskopu Arecibo wysłano w kierunku gromady sygnał z podstawowymi informacjami dotyczącymi Ziemi.

Szczegółowa lokalizacja to: Rektascensja 16 h 41,7 m, Deklinacja +36° 28′.

Rozmiar obiektu: duży

Jasność obiektu: bardzo jasny

Struktura obiektu: szeroki, rozbity

Obserwacje: Wśród 10-ciu najjaśniejszych gromad kulistych tylko dwie leżą w zasięgu dogodnych obserwacji dla mieszkańców północnej półkuli, a mianowicie opisywana M13 oraz M5. W lecie można również obserwować M22, która chociaż jaśniejsza od M13 to wznosi się zaledwie maksymalnie kilkanaście stopni powyżej horyzontu przez co traci w ogromnym stopniu na możliwościach obserwacyjnych. M13 w bardzo dobrych warunkach jest dostrzegalna gołym okiem jako delikatne pojaśnienie, rozmyta gwiazda. Ułamek tego jak widzimy w takich samych warunkach M31. Obiekt dostrzegalny każdym instrumentem optycznym, i lubiący duże powiększenia. Wraz ze wzrostem powiększenia i apertury zdecydowanie przybywa gwiazd. W każdym teleskopie prezentuje się pięknie, ale zdecydowany przeskok poziomu przyjemności obserwacji daje minimum 12-to calowy instrument. W dużych powiększeniach zaczyna przypominać pająka lub żółwia, a prawdziwym wyzwaniem jest odnalezienie litery „Y” zwanej przez niektórych „śmigłem”. Jako minimum warto tutaj wykorzystać również 12-calowy teleskop, chociaż niektórzy raportują, że w 8-10 calach też im się to udało. Jeżeli zamierzamy odszukać „śmigło” warto wyczekać, aż gromada będzie wysoko na niebie, a warunki obserwacyjne nienaganne. Powodzenia w poszukiwaniach...