M87 (NGC 4486, Virgo A Galaxy, Smoking Gun Galaxy, Galaktyka Panna A, Galaktyka Dymiący Pistolet) i jej sąsiadki.

[Setaarius]

M87 to duża galaktyka eliptyczna, której towarzyszy około 14000 gromad kulistych, co porównując do około 150-ciu towarzyszących Drodze Mlecznej pobudza wyobraźnię. Z galaktyki wychodzi charakterystyczny dżet będący strumieniem plazmowej, skolimowanej materii wyrzucanej z jądra galaktyki i poruszający się z prędkościami relatywistycznymi, gdyż zmierzono, że porusza się 4-6 razy szybciej niż świtało co zostało wyjaśnione jako złudzenie optyczne związane z prędkością bliską prędkości światła. Był to też pierwszy zaobserwowany dżet. Pole okularu, który w danym teleskopie pokaże obszar około jednego stopnia obejmie grupę 8 galaktyk (w tym dwa eliptyczne satelitarne karły M87) z najjaśniejszą M87. Wszystkie znajdują się w gwiazdozbiorze Panny (Virgo). Warto również jak w każdym takim przypadku wykorzystać duże powiększenia i mniejsze pola, żeby przyjrzeć się poszczególnym ciekawszym składnikom z osobna. W skład wchodzą: M87 (NGC 4486 - eliptyczna), NGC 4486A (eliptyczny satelitarny karzeł M87), NGC 4486B (eliptyczny satelitarny karzeł M87), NGC 4478 (eliptyczna), NGC 4476 (soczewkowata), NGC 4440 (spiralna z poprzeczką), NGC 4436 (soczewkowata), NGC 4431 (soczewkowata). Okres najlepszej widoczności przypada przez prawie całe wiosenne i zimowe noce. Najwyżej nad horyzontem wznoszą się w okolicach 23-ego kwietnia. Wielkość gwiazdowa (i jasność powierzchniowa) wynoszą odpowiednio: NGC M87 – 8,63 mag (12,59 mag); NGC 4486A – 12,50 mag (11,33 mag); NGC 4486B – 13,40 mag (14,40 mag); NGC 4478 – 11,45 mag (11,53 mag); NGC 4476 – 12,19 mag (11,91 mag); NGC 4440 – 11,72 mag (12,40 mag); NGC 4436 – 12,98 mag (12,51 mag); NGC 4431 – 12,89 mag (13,23 mag). Rozmiary galaktyk dla obserwacji to: M87 – 8,3x6,6 minuty łuku, NGC 4486A – 0,8x07 minuty łuku, NGC 4486B – 0,6x0,6 minuty łuku, NGC 4478 – 1,8x1,5 minuty łuku, NGC 4476 – 1,8x1,3 minuty łuku, NGC 4440 – 1,8x1,6 minuty łuku, NGC 4436 – 1,5x0,8 minut łuku, NGC 4431 – 1,7x1 minuty łuku. Szkice M87 na podstawie obserwacji teleskopami 10; 20 i 27 cali. W 20 i 27 calowym widoczny charakterystyczny Dżet.

Szczegółowa lokalizacja to: Rektascensja 12 h 27-30 m, Deklinacja +12°17-23′

Rozmiar obiektów: małe do bardzo małych

Jasność obiektów: jasne do niskiej

Struktura obiektów: nieregularne, zróżnicowane

Obserwacje: Wdzięczna grupa w obserwacjach. Małe rozmiary większości galaktyk jednak jasność w zasięgu niedużych teleskopów astronomicznych. W lornetce o obiektywach 50-70mm zobaczymy M87 do odróżnienia kilku pozostałych jaśniejszych może nam braknąć powiększenia i apertury. W teleskopie 5-7 cali mamy szansę w bardzo dobrych warunkach dojrzeć wszystkie obiekty jednak kilka z nich będzie miało charakter rozmytych gwiazd. Teleskop 8-10 cali pozwoli lepiej się przyjrzeć i upewnić w charakterze obiektów jednak bez szczegółów. W bardzo dużych teleskopach i bardzo dobrych warunkach obserwacyjnych możliwe jest zaobserwowanie Dżeta wychodzącego z jądra galaktyki. Warto o to powalczyć bo to prawdopodobnie jedyny możliwy Dżet będący w zasięgu obserwacji wizualnych i tylko dla bardzo dużych amatorskich teleskopów.